Matkap Çalışma Prensibi ve Matkap Çeşitleri

Matkaplar, çeşitli malzemelerde delik açmak ve açılmış delikleri genişletmek için kullanılan aletlerdir. İki ana delme metodu vardır: darbeli delme ve dönel delme. Darbeli delme genellikle madencilik veya sondaj için kullanılırken, dönel delme daha yaygın bir şekilde kullanılır.

Darbeli delmede ilerleme hızı, darbe kuvvetine, matkabın dönmesine tekabül eden darbe sayısına ve darbe frekansına bağlıdır. Dönel delmede ise takım ucu için aşınma sorunu, darbeli çalışanlara göre daha önemlidir.

Kullanılma yerlerine göre matkap çeşitleri iki temel bölüme ayrılır: atölye matkapları ve maden matkapları. Atölye matkapları, ev, atölye ve endüstride en çok kullanılan dönel tipte matkaplardır. Maden matkapları ise darbeli veya dönel çeşitli tiplerde olabilen, madencilik veya sondaj için toprak ve sert kayaların delinmesi amacıyla kullanılan matkaplardır.

Atölye matkabının takım sistemi, parça sistemi ve gövde olmak üzere üç temel kısmı vardır. Parça sistemi, parçanın bağlandığı tabla ile tablanın hareketli olması halinde bunu kontrol ve tahrik edecek olan mekanizmayı kapsar. Atölye matkaplarının çeşitleri arasında düşey, radyal, yatay matkaplar ile çok milli özel delik tezgahları gibi çeşitli türler bulunur.

Maden matkapları, genellikle kaya ve toprak zeminlerinin delinmesinde ve madencilikte tercih edilen matkaplardır. Darbeli, kazıcı dişli takımlı ve dönel maden matkapları olmak üzere üç türü vardır. Darbeli delme, kazıcı dişli takım ve dönel delme metodları kullanılır.

Matkap takımlarında en sık kullanılan malzeme hız çelikleri ismi verilen yüksek alaşımlı çelik türüdür. Bu malzemeden yapılan takımlar normal çeliklerden yapılanlara kıyasla daha yüksek kesme hızlarında ve sıcaklıklarda kullanılabilirler.

Kısacası, matkaplar farklı malzemelerde delik açmak için kullanılan aletlerdir. Darbeli delme ve dönel delme metodları kullanılır ve atölye matkapları ile maden matkapları olmak üzere çeşitli türleri vardır.

Dişli matkaplar, sert kayaların delinmesi için özellikle tercih edilirken, dönel matkaplar, madenlerde ve sondaj işlerinde kullanılmaktadır. Helisel matkap uçları genellikle atölye matkaplarında tercih edilirken, maden matkapları daha çok darbeli veya kovalı matkaplar şeklinde kullanılır.

Matkaplar farklı amaçlar için kullanılan birçok çeşide sahiptir. Atölye matkapları genellikle ev, atölye ve endüstride kullanılırken, maden matkapları daha çok madencilik ve sondaj işlerinde kullanılır. Atölye matkapları arasında portatif el matkapları, düşey matkap tezgahları, radyal delik tezgahları, yatay delik tezgahları ve çok milli özel delik tezgahları gibi farklı çeşitler bulunmaktadır.

Maden matkapları ise dişli matkaplar, darbeli matkaplar ve dönel matkaplar gibi farklı tiplerde gelirler. Darbeli matkaplar genellikle havalı çekiçli deliciler tarafından kullanılırken, dişli matkaplar sert kayaların delinmesi için tercih edilir. Dönel matkaplar ise sondaj işleri ve madencilik gibi yerlerde kullanılır.

Matkaplar, malzeme seçimi ve kullanımına bağlı olarak aşınma sorunu yaşayabilirler. Bu sorun, matkabın dönme hızına, ilerleme hızına ve delme bölgesine gönderilen su ve yağ miktarına bağlıdır. Matkap delme takımları ise matkabın temel kısmını oluşturur ve dönel matkap takımları yassı veya helisel olarak iki türde bulunabilir. En sık kullanılan malzeme hız çelikleri olarak adlandırılan yüksek alaşımlı çeliklerdir.